بعضی مذهبلر قیاس و یا استحسان اساسیندا حکم ائلیردیلر و اونلارین دلیل‌لری قرآندان و سنتدن أعم اولوردو. بونا گؤره اونلارا «عامه» و یا «أعمّی» دئییلیردی. بو باره‌ده بیر سئری بحثلر وار کی خدکتیزه تقدیم اولور:

اصولدا «خذ ما خالف العامه» قاعده‌سی آدیندا بیر قاعده وار کی دئییر: «عامه اینن مخالف اولانی قبول ائله». بو قاعده وحدتین مخالفلرینه ال یئری اولوب. اونلارین نظرینه گؤره بیزیم سنّی‌لرینن مشترک وجهه‌میز یوخدور و بو مسأله‌یه بو قاعده‌نی دلیل گتیریرلر. آما حق بودور کی بو قاعده هر یئرده جاری اولسایدی بیزیم سنّی‌لرینن هئچ مشترک اعتقادیمیز اولمامالی ایدی. بیر حالداکی مسأله‌لرین یوزده 80-ندا اونلارینا مشترکوق.

معصوم اماملاردان (ع) ایکی روایتین آراسیندا قالساق کی گؤره‌سن هانسیسی دوز و عمل ائله‌مه‌لیدیر. اولّده اونو قرآنا سونرا سنّته عرضه ائلیه‌جیوق سونرا حدیث راویلرینی بررسلیق ائلیه‌جیوق. بونلارین هامیسینی بررسلیق ائدندن سونرا کی هئچ ترجیحی دلیله ال تاپمادوق اوندا «خذ ما خالف العامه» قاعده‌سینه عمل ائلیه‌جیوق. «الرسائل، سید روح الله موسوی خمینی، ج ۲، ص ۸۳ » هابئله «وسائل الشیعه، کتاب القضاء، ابواب صفات قاضی‌دن دوققوزونجو باب، روایت ۳۲ »

بیر آیری مسأله‌ده وار بو کی: اولا بیلر امام صادق (ع) بیر سئری مسأله‌لری مخاطب اینن متناسب بیان ائله‌میش اولسون. مثلاً سوآل سوروشان کوفه‌لی اولاندا، مولا اؤز نظرین یوخ بلکه کوفه فقیهلری‌نین نظرلرینی اونا بویوروب. بونلار مداراتی تقیّه‌یه گؤره‌دیر. البته بیر سئری موردلرده ده خوفی تقیّه بو ایشه سبب اولوب. آما اماملاری بوتون موردلرده خوفی تقیّه‌یه اساساً جواب وئردیقلارینی ادعا ائله‌ماق دوز دئییل.

بیر آیری مسأله‌ ده وار کی بعضی مذهبلر قیاس و یا استحسان اساسیندا حکم وئریردیلر (و اونلارین دلیل‌لری قرآندان و سنتدن اعم ایدی و اونا گؤره اونلارا «عامه» و یا «أعمّی» دئییردیلر.) و حقیقتده «خذ ما خالف العامه» قاعده‌سی قیاس اساسیندا اولان حکملرین مخالفینه اشاره ائلیر نه سنّی‌لرین حکمونون خلافینا اولان حکملر.

بیلمگیز یاخجیدیر کی بو مسأله‌ شافعی مذهبینده ده وار. شافعی بؤیوکلریندن اولان ابو حام اسفراینی دئییر: « شافعی‌دن ایکی فرقلی سؤز نقل اولان زمان اوّل قرآنا سونرا متواتر سنّته و نهایتده ابوحنیفه‌ین مخالفی اولان ارجحدیر. جمع الجوامع و شرحه، ج ۲، ص ۲۲۸، ط ۱۳۷۸