«تذکرة المتقین» کتابیندا ملا حسین‌قولو طرفیندن ارائه اولونموش عرفان منزل‌لری و مرحله‌لری اجمالی صورتده ارائه اولونوب. بو دستور خدمتیزه تقدیم اولونور: «بسم الله الرّحمن الرّحيم‏ الحمدللّه ربّ العالمين‏ و الصّلاة و السّلام على محمّد و آله الطّاهرين‏ و لعنة الله على أعدائهم أجمعين

دین قارداشلاریما گیزلی قالماسین کی ملک الملوک جلّ جلاله حضرتینه چاتماق اوچون بوتون حرکتلر، سکناتلار، دانیشیقلار و بوتون آنلاردا مقدس شرعه ملتزم اولماقدان ساوای یول یوخدور. هرچند بوندان غیری یولا چوخ رغبت وار. جاهل‌لر و صوفیه‌نین گئتدیغی یول کیمی. بو ایشلر حقدن اوزاقلاتماقدن ساوایی فایداسی یوخدور. حتی اگر شخص شاربین وورماماسینا و اتین یئمه‌مه‌سینه ملتزم اولسا، ائمه اطهارین عصمتینه ایمان گتیرمیش اولسا دا، حضرت احدیّتدن اوزاقلاشماسینی بیلمه‌لیدیر. هابئله ائمه‌دن اولمایان ذکرلر و وردلره ده عمل ائله‌سه.

بونا اساساً مقدس شرعی هر شئیدن اوّل بیلمه‌لیدیر و شرعده گلن شئلریه دقّت یئتیرمه‌لیدیر. بو ضعیفین عقلدن و نقلدن استفاده ائله‌دیغینا اساساً قربته طالب اولان هر شخصه معصیتی ترکیتماق هر شئیدن اهمیتلیدیر.

بو ایشی گؤرمه‌دن ذکری‌نین و فکری‌نین قلبینه فایداسی اولمایاجاق؛ چونکی سلطانا عصیان ائله‌ین شخصین خدمتی و هدیه‌سی فایداسیز اولار. بیلمیرم هانسی سلطان بو عظیم الشأن سلطاندان یوخاریدیر؟! و هانسی دوشمنچیلیق اونونلا دوشمنچیلیقدان داها پیسدیر؟!

فافهم ممّا ذكرتُ أنّ طلبَكَ المحبّةَ الالهيّةَ مع كونك مُرتكبًا للمعصيةِ أمرٌ فاسدٌ جدًّا، و كيف يَخفَى عليك كونَ المعصية سببًا للنّفرة، و كونَ النّفرة مانعةَ الجمع معه المحبّة؛ و إذا تحقّق عندك أنّ ترك المعصية أوّل الدّين و آخره، ظاهره و باطنه، فَبادِرْ إلى المجاهدةِ، و اشْتَغِلْ بتمامِ الجدّ إلى المراقبة، من أوّل قيامك من نومك فى جميع آناتك إلى نومك، و ألزمْ الأدبَ فى مَقْدَس حضرتِه. و اعلم أنّك بجميعِ أجزاءِ وجودِك ذرّةً ذرةً اسيرُ قدرتِهِ، وَ راعِ حرمةَ شريفِ حضورهِ.

و اعبُدْهُ كانّك تراه، فإن لم تكن تراه فإنّه يراك؛ و التفتْ دائمًا إلى عظمتِهِ و حقارَتِكَ، و رَفْعَتِهِ و دنائتِكَ، و عزّتِه و ذلّتِك، و غناهُ و حاجتِك، و لا تغفلْ شناعةَ غفلتِك عنه جلّ جلالُه مع التفاته إليك دائمًا؛ و قُمْ بين يديه مقامَ العبدِ الذّليلِ الضّعيفِ، و تَبَصْبَصْ تحت قدميه بَصْبَصَةَ الكلبِ النّحيف؛ أوَ لا يكفيك شرفًا و فخرًا أنّه أذِنَ لك فى ذِكرِ اسمِهِ العَظيمِ بلسانِك الكثيفِ الذّى نَجَّسَتْهُ قاذوراتُ المعاصى؟

پس ائی عزیز! بو کریم و رحیم، سنین دیلینی نور داغی یعنی شریف آدین ذکری‌نین مخزنی ائله‌دیغی حالدا، نییه گرک سلطانین بو مخزنینی یالان، غیبت، یامان، اذیت و آیری موردارلیقلارا بولایاسان. سلطانین مخزنی عطر گولابینان دولمالیدیر، موردارلیقلارینان یوخ.

شکسیز مراقبتینده دقّت ائله‌مه‌دیغین حالدا سبعه جوارحی‌نین یعنی قولاق، دیل، گؤز، ال، آیاق، قارین و عورتینله نه گناهلار ائله‌دیغین و نه اودلار یاندیردیغین، دینینه نه فسادلار سالدیغین و دیلی‌نین قیلینجی اینن اورگینه نه یارالار ووردوغون، بللی دئییل. اونو اؤلدورمه‌سن یاخجیدی.

بو مفسده‌لری آچیقلاسام کتابا یئرلشمز. بیر وراقدا نه یازا بیله‌رم؟! پس:

البَدارُ البَدارُ إلى التّوبةِ الصّادقَةِ ثُمَّ العجلُ العجلُ فى الجِدِّ و المُراقَبَةِ.

خلاصه، البته قربت آختاران شخص مراقبه‌ده چالیشاندان سونرا هئچ اولماسا بیر ایکی ساعت گون چیخاندان تئز آییلماغی الدن بوراخمامالیدیر. گئجه نمازینی حضور قلب و آدابی اینن یئرینه یئتیرسین. واختی چوخ اولسا فکره، ذکره و یا مناجاتا مشغول اولسون. لیکن گئجه‌نین بیر مقدارینی حضور قلبینن ذکره مشغول اولمالیدیر، بوتون آنلارینی کدرلی اولمالیدیر. کدری اولماسا تحصیل ائتمه‌لیدیر. اوندان سونرا خانیم فاطمه‌نین تسبیحی، اون ایکی دفعه توحید سوره‌سی، اون دفعه « لا إله إلّا الله وحده لاشريك له، له الملك الى آخر»، یوز دفعه لا إله إلّا الله و یئتمیش دفعه استغفار ائلیه. بیر آز قرآندان اوخویا و معروف صباح دعاسینی اوخویا. (يا من دَلَعَ لسان الصّباح الى آخر) و همیشه دستمازلی اولمالیدیر. هر دستمازدان سونرا ایکی رکعت نماز قیلسا چوخ یاخشی اولار.

آیریسینا اذیتی کوچمه‌ماغا چوخ دقّت ائلیه. مسلمانلارین مخصوصاً عالملر و متقیلرین احتیجالاری‌نین یئرینه گتیرماقدا آرتیق دقّت ائلیه. معصیته دوشماق احتمالی اولان هر مجلسدن البته البته البته اوزاق گزه. حتی غفلت اهلی اینن غیر ضروری مجالست ائله‌ماق ضررلیدیر، هرچند معصیتسیز اولا. مباحلارا چوخ مشغول اولماق و چوخ شوخلوق ائله‌ماق، لغو دانیشماق و تارتان پارتانا قولاق آسماق اورگی اؤلدورر.

مراقبه‌سی ذکره و فکره مشغول اولماق حال‌دا گتیرسه فایداسیزدیر، چونکی او حالین دوامی اولمایاجاق. ذکردن گلن مراقبه‌سیز حالا توولانماماق لازمدیر.

داها طاقتیم یوخدور. سیزلردن التماس دعام وار. بو کثیر التقصیر حقیری اونوتمایین و جمعه گئجه‌سی یوز دفعه و جمعه‌ گونونون آخشامی یوز دفعه قدر سوره‌سی اوخویون.

ایمانین عظیمه ابوابیندان، «حبّ فى الله جلّ جلاله و بغض فى الله جلّ جلاله‌»دیر. و قد عقد له فى «الوسايل» و غيرها من كتب الاخبار بابًا مستقلًا، فارجع اليها لعلّك تعرف عظمته، و تأخذ لنفسك نصيباً منه.

شکسیز ایلک محبوب ذات اقدس كبريائى جلّ جلاله‌دیر، بل و كلّ محبّة لا ترجع الى محبّته فليس بشى‏ء. ثمّ بعده، هامی بو عظیم الشأن سلطانی داها آرتیق سئومه‌لیدیر. پس، ایلک محبوب واجب الوجوددان سونرا ختمى مَآب صلوات الله عليه و آله‌ین مقدس وجودودور، ثمّ بعده‏ أميرالمؤمنين عليه‏السّلام، ثمّ الأئمّة المعصومين عليهم السّلام، ثمّ الأنبياء و الملائكة، ثمّ الاوصياء، ثمّ العلماء و الاولياء. و اؤز عصرینده‌کیلردن زمانین متقی‌لری، مخصوصاً عالم اولسالار و اونو، درجه‌ده اوندان سونراکیلارا محبت ائله‌ماقدا ترجیح وئرمه‌لیدیر، و هكذا يتنزّل. لیکن محبتده صادق اولماغا چالیشا، آسان مرتبه دئییل. متفکر اولساز، محبتین آثاری حرکاتدا و سکناتدا گؤرسنسه، بو محبت صادقدیر یوخسا یوخ.

لیکن کؤکونه و لوازمینه چاتماغینا اینانمیرام و حقیرین‌ده بوندان آرتیق گوجو چاتمیر. الحاصل، لا طريق إلى القرب إلّا بشرع شريف فى كلّ كلّى و جزئى؛ انتهى.»