صلح و باریش، اسلامدا یاخجی و مطلوب بیر شئیدیر و صلحه اوزانمیش الی
قایتارماماغا و اونو عالمانه قبول ائلهماغا توصیه اولوب. الله تعالی متعهد
انسانلاردان و معصوم اماملاردان (ع) تعهّد آلیب کی ظالمین ظلمونه و مظلومو
آیاقلانماسینا اعتناسیز قالماسینلار. الله عالملردن و جماعتدن آیری-آیری تعهد
آلیب. جماعت متعهِد اولوبلار کی عالملرین باشینا ییغیشیب اونلارین کؤمگی اینن
ظلمون قاباغینی آلماغا اقدام ائلهسینلر. حضرت علی (ع) بو بارهده بویورور:
«الله-ین عالملردن آلدیغی عهد اولماسایدی من بو حکومتی قبول ائلهمزدیم».
مسلمانلارین خلیفهسی حضرت علینین (ع) شهادتیندن سونرا اوغلو امام حسن (ع)
آتانین یئرینه اوتوردو و شرایط معاویهنین نفعینه دَییشدی. جماعتده کفایت قدر
آییقلیق یوخیدی و معاویهنین دنیابازلیغی و وعدهلری قاباغیندا مقاومت
گؤرسدنمیردیلر. معاویه قوشون چکیب خلافت مرکزینه طرف یولا دوشموشدو و امام حسن چوخ
چتینلیغینان نئچه مین نفرلیق قوشون حاضرلاییب اوننا ساواشماغا حاضر اولور.
معاویه قبیله باشلارینا نامهلر یازیب اونلارا مقام و پول وعده وئرماغینان
اونلاری اؤزونه طرف جذب ائلیر. آیری طرفدن شایعه سالیر کی امام حسن (ع) جنگ ائلهماق
ایستهمیر و صلح قصدیندهدیر. بئلهلیغینان امام حسنین (ع) قوشونو جنگدن اوّل
داغیلیب روحیّهسینی الدن وئریر.
بو عامللر ال-اله وئریب امام حسنی (ع) معاویه اینن صلح ائلهماغا مجبور
ائلیر.
الده اولان صلحنامه ایکیدیر کی اونلارین ایکی اولماسینین سببی بئله ایدی:
معاویه امام حسنه (ع) بو مضموندا بیر صلحنامه یوللور: «حسن بن علی (ع) حکومتی بو
شرایط اینن معویهیه تحویل وئریر، . . . . عراق عجم منطقهسینده ایک دارابجرد و
بسا شهرلری اونا عایددیر و او هر ایل مأمورلارینی خراج آلماق اوچون گؤندرمهلیدیر
و بو پولو ایستهدیغی یئرده خرجلیه بیلر . . . بو ایلده بیت المالدان بئش میلیون
درهم بورجلارینی وئرماق اوچون وئریلهجاق».
امام حسن (ع) بو صلحنامهنی گؤرنده نامهنی گتیرهنه دئییر کی معویه ایستیر
منی تاماها سالسین و منی پول اینان آلسین. نتیجهده حضرت نامهنی قبول ائلهمیر و
اؤزلری آیری بیر متن یازیب گؤندریرلر و صلحه اوچون قبول ائلهدیقلاری شرایطی
یازیرلار، معاویهنین اؤزوندن سونرا خلیفه قویماغا حقّی یوخدور و حکومت اؤزلرینه
قاییتمالیدیر و اونلار حیات قیدینده اولماسالار حکومت امام حسینه (ع) چاتسین. بیر
آیری شرطده جمل و صفّین جنگینده ساواشان شیعهلر اماندا قالسینلار.
امامین یازدیغی صلحنامهده هئچ یئرین خراجیندان سؤز یازیلمامیشدی. بو نامه
معاویهیه چاتمامیشدان، او امام حسنین (ع) اونون یازدیغی متنی قبول ائلهمهدیغینی
ائشیدیر اونا گؤره بوش بیر کاغذی امضالاییب مؤهورلهییب اماما (ع) گؤندریر کی
ایستهدیغی شرطلری یازسین
بو کاغذ امامین (ع) الینه چاتاندا، معویهیه یوللایان بندلردن علاوه، آیری
بندلر ده اونا آرتیریر. آرتیریلان بند معاویهنی ملزم ائلیردی امام حسنین (ع)
قوشونوندا اولان شخصلرین بیر عدّهسی کی بیت المالدان حقوق آلیردیلار، حقوقلاری
کسیلمهسین.
امام حسن (ع) و معاویه گؤروشنده، امام تازا شرایط اعمال اولونماسینی ایستهدی
آما معاویه فقط گؤندریلمیش شرایطی قبول ائلهدی.
صلحدن سونرا معاویهنین
آداملاری معاویهنین بیرینجی یازدیغی صلحنامهنی تبلیغ ائلهدیلر و هامییا بئله
گؤرستدیلر کی امام حسن (ع) او صلحنامهنی قبول ائدیب.