ترکی | فارسی | العربیة | English | اردو | Türkçe | Français | Deutsch
جمعه 14 ارديبهشت 1403 - 23 شوال 1445
 
 
 لینکهای بالای آگهی متحرک سمت راست
 
 لینکهای پایین آگهی متحرک سمت راست
 
 
امروز : 2
ديروز : 192
ماه : 3787
 
تاریخ : شنبه 6 خرداد 1391     |     کد : 309

ايمام هادی(ع)؛ خيلقت گوهري

نبي‌نين بوتون مسئوليتلري ايمامين عؤهده‌سينه‌دير.

آیت‌الله سبحانی

الحمد لله رب العالمین و الصلوة و السلام علی خیر خلقه و آله الطاهرین و لعنة الله علی أعدائهم أجمعین إلی یوم الدین. قال الحكیم فی محكم كتابه الكریم: «وَ جَعَلْنا مِنْهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا لَمَّا صَبَرُوا و كانُوا بِآیاتِنا یُوقِنُونَ»(سجده؛ ۲۴)

نبي‌نين بوتون مسئوليتلري ايمامين عؤهده‌سينه‌دير.

ايمامت مقامي يوخاري بير مقامدير. حقيقتده ايمامت مقامي ريسالت مقامي‌نين ايستيمراري‌دير و پيغمبرين عؤهده‌سينده اولان بوتون مسئوليتلر ايمامين‌دا عؤهده‌سينه‌ اولور. بو فرقله كي پيغمبره وحي اولور و دين بيناسين قوياندي، آما ايماما وحي اولمور. ايمام دين مفهوملاريني بيان ائدير و تازا سوآللارا جواب وئرير و جماعتين ياشاييشي باره‌ده دوز قانونلار تعيين ائلير، جهادا امر ائلير و هكذا و هكذا.

بونا خاطير او كسلر كي ايمامت مقاميني، جماعت طرفيندن سئچيلمه‌ بيليرلر، بيلسينلر كي ايمامت بير ايلاهي و اينتيصابي مقامدير نه سئچمه. ايمامين، دئييلن موريددن سونرا پيغمبردن آيري فرقي يوخدور. قورآن‌دا بو مسأله‌يه ايشاره اولوب: «وَ جَعَلْنا مِنْهُمْ أَئِمَّةً» حتي انبيانين بعضيسي نبوّتدن سونرا ايمامته يئتيشيرلر؛ «لَمَّاصَبَرُوا». اونلارين دين تبليغينده اولان صبرلري باعيث اولور نبوّت مقاميندان ايمامت مقامينا چاتسينلار. بو آيه‌ده ديقت ائله‌ساق: «وَ جَعَلْنا مِنْهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا لَمَّا صَبَرُوا وَ كانُوا بِآیاتِنا یُوقِنُونَ». حضرت ابراهيم (علی‌نبینا‌وآله‌و‌علیه‌السلام) بير او قدر ايمتحانلار و مقاملاردان سونرا، نبوّت مقاميندان ايمامت مقامينا چاتير، چون ايمام اولماميشدان قاباق نبي و رسول‌ايدي، آما بو مقام نبوّت مقاميندان يوخاريدادير. اهل بيت ائمه، پيغمبردن سونرا بو مقامين صاحيبيديلر.

ايمام سامرادا دا ايمامت ايشلرينه مشغولدور. او حضرت بيرينجي درجه‌ده مدينه‌ده و مجموعاً سامرادا 85 نفرجن فقيه و موحدّيث تربيت ائله‌ميشدي. بير فقيه و موحديثين تربيتي راحات ايش دئييل؛ اؤزو ده سامرادا اولان شراييط و خفقاندا. صحيحده مسلم و آيريلارين نقل قولونا گؤره، پيغمبر اكرم بويوردولار: مندن سونرا اون ايكي خليفه گله‌جك كي ايسلامين عيزّتي اونلارا باغليدير. مسلم اؤز صحيحينده بو تعبيرينن ايكي ريوايت نقل ائلير كي عيناً نقل اولور: «لَا یَزَالُ هَذَا الْأَمْرُ عَزِیزاً إِلَی اثْنَیْ عَشَرَ خَلِیفَةً ثُمَّ تَكَلَّمَ به شیءٍ لَمْ أَفْهَمْهُ فَقُلْتُ لِأَبِی مَا قَالَ فَقَال قَالَ رَسُولُ اللَّهِ كُلُّهُم مِنْ قُرَیْش»(صحیح مسلم، ج ۱۲، ص ۱۸۹)  پيغمبردن سونرا اون ايكي خليفه اولاجاق كي اونلار اثني‌عشري ايماملاردان سونرا هئچ كس دئييل.

خيلقت گوهري

ايمام ابوالحسن هادي علیه‌السلام 212 هيجري قمري ايلينده مدينه‌ده دونيايا گلدي و 236-جي ايلينه‌جن مدينه‌ده‌ايديلر. البته او حضرت 8-9 ياشيندا اولاندا آتاسي‌ امام جواد ـ علیه‌السلام ـين شهادتيندن سونرا ايمامت مقامي اونلارا يئتيشدي. گركمز بو ياشدا اوشاغين بوجور آغير يوكو چيگنينه آلماسينا تعجوب ائليه‌ك. «ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِه» (حج؛ ۷۴). بيز ايمام و اونون مقامين تانيساق بو مسأله‌نين دركي راحت اولار. حضرت عيسي ا‌بن مريم اوشاقليقدا و بئشيكده نبوّت مقامينا چاتير: «قالَ إِنِّی عَبْدُاللَّهِ آتانِیَ الْکِتابَ وَ جَعَلَنی نَبِیًّا» (مریم؛ ۳۰) يا حضرت يحيي اين زكريا اوشاقليقدا نبوّته يئتيشيرلر: «یا یَحْیی خُذِ الْکِتابَ بِقُوَّةٍ وَ آتَیْناهُ الْحُکْمَ صَبِیًّا» (مریم؛ ۱۲) بيز بو گوهرلر و خيلقتلري آيري گوهرلرينن قاتمامالي‌يوق.

ايمام هادی ـ علیه‌السلام ـ مدينه‌ده فيقه و حديث تدريس بويورور و جماعتين موشكولون حل ائلير، آما متوكّل چوخ ناراحاتدير چون كي مدينه فرمانداري گوزاريش وئرير كي مدينه‌يه گلن جماعت او حضرتين قاپيسينا گئديب اؤز مالي و علمي مسأله‌لريني او حضرته ايرجاع وئريرلر و قورخورام بير گون سنين علئيهيوه قيام ائله‌يه. (الارشاد، ص۴۳۵. اعلام الوری، ص ۳۶۵. قرشی، ايمام علی الهادی‌نين ياشاييشي ، ص۳۸۶). موسلّماً مقام عاشيقي اولانلار بوتون گوجلرين و هيمّتلرين اونون يولوندا خرجلرلر و مقامدان سونرا هئچ نفسانيتلري اولماز و اونلارين مقامين خطره سالان لاب بالاجا خبر اونلارا آجي اولار.

سامرايا تبعيد

عباسي متوّكل یحیی بن هرثمه‌ني گؤندردي تا حضرتي مدينه‌دن سامرايا گتيرسين و ايمام (علیه‌السلام) مدينه‌دن سامرايا تبعيد اولاندا 24 ياشي واريدي. یحیی بن هرثمه‌نين اوچ يوز قوشونو ايله ايمامي سامرايا آپارماغا گلماق خبري ياييلاندا مدينه اهلي زار-زار آغلادي. او قدر آغلاديلار كي یحیی بن هرثمه‌ دئدي: سيزه سؤز وئريرم كي اونا صدمه وورمايام. ايمام هادیني (علیه‌السلام) مدينه‌دن سامرايا آپارماغا مأمور اولان یحیی بن هرثمه دئيير: ايمامينان (علیه‌السلام) بغدادا يئتيشنده بغداد حاکيمي اسحاق بن ابراهیم طاهری منه دئدي: يحيي ! بو آللاه رسولي‌نين (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) اوغلودور. متوكّلي اونون قتلينه تحريك ائله‌سن آللاه رسولي‌اينن (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) دوشمن اولارسان. دئديم: من اوندان ياخجيليقدان سونرا هئچ نه گؤرمه‌ميشم. سونرا سامرايا طرف يولا دوشدوك. اورا يئتيشنده تورك وصيف (عباسي درباري‌نين تورك سردارلاريندان) منه دئدي: بو كيشي‌نين باشيندان بير توك اسكيلسه منله طرف اولارسان.

متوكلين مولاقات زماني یحیی بن هرثمه دئدي: من اونون ائوين آختارديم و اونون ائوينده، اوستونده ناماز قيلان نئچه حصير، نئچه دوعا كيتابي و قورآندان سونرا هئچ زاد تاپماديم و سيزه گلن گوزاريشلر يالاندي و او فقط ايرشاد و تبليغ قصدينده‌دير و اصلاً قيام قصدي يوخدور. (علی بن حسین مسعودی، مروج الذهب، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بی‌تا، ج ۴، ص ۱۸۳) بو ايشله متوكلين هئيمنه‌سين آزالتدي و قرار اولدو حضرت سامرادا قالسين.

مأمون زماني بنی‌العباسين سياستي دگيشدي. عباسيلار مأموندان قاباق اهل بيتين قتلينه بئل باغلاميشديلار آما مأمون زمانيندان تصميم توتدولار اونلاري گؤز آلتيندا ساخلاسينلار. بونا گؤره متوكلين ائوي ياخينليغيندا حضرت اوچون بير ائو نظرده آليندي كي حضرت اوردا عيال و اوشاقلاري‌اينن ياشاسين. عين حالدا شيعه‌لر موختليف باهانالارينان او حضرتين گؤروشونه گئديرديلر. ائله‌بيل حضرت ۲۳۶ ايلدن ۲۵۴ ايلينه‌جن سامرادا ايديلر.

راوي دئيير: گؤردوم ايمام هادي اوردا مشغولدور و آياغيندان تر گلير. عرض ائله‌ديم: «أین الرجال؟» دوستلاريز هارداديلار؟ ايجازه وئرين اونلار ايشله‌سينلر. حضرت بويوردو: يوخ، مندن ياخجيلاري اؤز اللري‌نين ايشي‌اينن ياشاديلار؛ جدّيم رسول‌الله و علی بن ابی‌طالب و آتالاريم.

ايمامين علمي مقامي

ايمام سامرادا دا ايمامت ايشلرينه مشغولدور. . او حضرت بيرينجي درجه‌ده مدينه‌ده و مجموعاً سامرادا 85 نفرجن فقيه و موحدّيث تربيت ائله‌ميشدي. بير فقيه و موحديثين تربيتي راحات ايش دئييل؛ اؤزو ده سامرادا اولان شراييط و خفقاندا. ايمامين علمي مقامي ائله ايدي كي هامي اونون موقابيلينده خاضع و خاشع ايدي. حضرت سامرادا دا تعليم و تبليغه مشغولدور. حضرتين جبر و تفويض موريدينده بير ريساله‌سي وار كي او ريساله‌ده آيه‌لر، ريوايتلر و عقلي دليل‌لرينن جبر و تفويضي باطيل ائله‌ييب و أمرٌ بَینَ الأمریني ايثبات ائديب. (تحف العقول، صص ۳۳۸- ۳۵۶. مسند الامام الهادی علیه‌السّلام، صص ۲۱۳- ۱۹۸.) بو كلمه‌لر و كمالات ايمامين علمي مقاميندان حيكايت ائلير و نيشان وئرير كي بو ميوه بو دنيادان دئييل بلكه آيري يئردندير.

عين حالداكي متوكلين دؤره‌سينده‌كيلر اؤزلريني فقيه بيليرديلر آما چوخلو مسأله‌لرده ايمام هادي‌يه(ع) مورايجيعه ائديرديلر. مسعودي مروّج الذهبده يازير كي: ذمي كيشي –كي كيتاب اهلي‌دير، آما ايسلام پرچمي آلتيندا ياشير بو شرطينن كي ايسلام قانونلارينا احتيرام قويا و خيلاف شرع ائتمه‌يه- بير موسلمان خانيم موريدينده كيفير ايش گؤرموشدو و اونو خليفه‌نين يانينا آپارميشديلار و فقيهلر اونو اعداما محكوم ائله‌ديلر. اعدام حوكمونو ايجرا ائله‌ينده او زيركليق ائديب شهادت كلمه‌سيني ديله گتيريب و اورداكي فقيهلري توغلادي، نييه‌كي«الْإِسْلَامُ یَجُبُ مَا قَبْلَه» (عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، ج ۲، ص ۵۴)؛ ايسلام كئچه‌جاغي گؤرمه‌ديم توتار. ايندي كي او موسلمان اولدو كئچه‌جاغي هئچ اولدو. آما اورداكي فقيهلرين بير عيدّه‌سي شك ائله‌ديلر كي  اونون ايسلامي واقعي ايسلام دئييل.

متوكل كي ايمامي تانير، دئدي: بو مسأله‌ني ابوالحسن الهادی‌دن سوروشون. حضرت فقيهلرين نامه‌سي جوابيندا يازدي: او گرك اعدام اولا و قتل، اونون جزاسيدير. فقيهلر دئديلر فتوانين دليلين يازين. ايمام قورآندان بو حؤكمو ايستيخراج ائله‌دي. گؤرون پيغمبر اكرمين سولاله‌سيندن اولان بو بؤيوك كيشي بو ايلاهي حؤكمو، سجده سوره‌سي‌نين 84-جو آيه‌سيندن نئجه ايستيخراج ائلير: «فَلَمَّا رَأَوْا بَأْسَنا قالُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَحْدَهُ وَ کَفَرْنا به ما کُنَّا بِهِ مُشْرِکینَ* فَلَمْ یَکُ یَنْفَعُهُمْ إیمانُهُمْ لَمَّا رَأَوْا بَأْسَنا سُنَّتَ اللَّهِ الَّتی قَدْ خَلَتْ فی عِبادِهِ وَ خَسِرَ هُنالِکَ الْکافِرُونَ (مسند الإمام الهادی (ع)، العطاردی، ص: ۲۲۴)؛ اوندا كي بيزيم چتينليغيميزي[عذابيميزي] گؤردولر، دئديلر: «تكجه آللاها ايمان گتيريريك و اونونلا شريك ائله‌ديغيميزا كافيروق» [آما] اوندا كي بيزيم عذابيميزي گؤردولر، ايمانلاري‌نين داها اونلارا فايداسي يوخدور. آللاهين سونّتي‌دير كي ‍]چوخداندان] بنده‌لر باره‌سينده بئله جاري اولوب و اوردادير كي اينانمايانلار ضرر ائديبلر.

بو آيه‌دن بيليريك كي او ايمان تأثيرليدير كي قورخو ايماني و عذابي ايسقاط ائله‌ين اولمايا. بو ذمي كيشي‌نين ايمان گتيرمه‌سي اعدامدان قورتولماغا خاطيريدي. قورآنلا دولو بو ايمان، معمولي علم دئييل. بو آيه‌ني مينلر نفر اوخوموشدولار و ايمام هادي زمانيناجن بو حؤكمه موتوّجيه اولماميشديلار.

گاهدان آيدين مسأله‌لرده ده او حضرته موراجيعه ائلرديلر. متوكلين ابن نوح آديندا غيري موسلمان بير خاديمي واريدي و اونا كونيه وئرميشدي. كونيه احتيرام نيشانه‌سيدير و عشيره‌لي عربلر اؤز اوشاقلارينا كونيه سئچرلر و اونو «ابو» یا «ابن» آدي ايله چاغيرارلار. متوكل بو كافير و ذمي كيشي‌يه ابن نوح دئيه‌ردي. قشري اولان فقيهلر كي آيه‌لر و ريوايتلردن خبرلري يوخيدي، دئديلر: بو غيري موسلمان كيشي‌يه كونيه وئرمه‌مه‌لي‌ييك و كونيه احتيرام نيشانه‌سيدير. دئديلر: ايمام هادي‌دن سوروشون. حضرت بو آيه‌ني اوخودو: «تَبَّتْ یَدا أَبی‌لَهَبٍ وَ تَبَّ» (مسد؛ ۱) آللاه اونا كونيه وئريب و بو احتيرام نيشانه‌سي دئييل.

شيعه اولمايانلار نه دئييرلر؟

او زمانين دونياسيندا حضرتين يوخاري مقامي واريدي. او قدر كي ايسلام دانيشمندلري، حتي اثنی‌عشری شيعه‌سي اولمايانلار دا او حضرتين عظمتيندن دانيشيرديلار و اونلارين بعضي كلمه‌لرين نقل ائديريك. ابوالفلاح حنبلی، «شذرات الذهب» كيتابيندا بؤيوكلرين وشخصيتلرين شرح حالين يازيب. او كيتابيندا يازير: ايمام هادي فقيه و موتعبيد ايمامدير –البته ايمام هادي‌نين آسماني ايمامتينه قاييل اولمايان بيريسيندن بوندان آرتيق اينتيظار اولماز-

يافعي‌نين «مراةالجنان» آديندا بير كيتابي وار كي ياخجي و دگرلي كيتابدير و همان سؤزلري تيكرار ائدير. آما ابن صباغ مالکی، «الفصول المهمة فی معرفة الائمة» کيتابيندا يازير: ايمام هادي بير اينساندير كي اونون منقبتلري و فضيلتلري يئر گؤيو دولدوروب و من اؤز قلميمله اونون منقبتلر و فضيلتلري‌نين بير گوشه‌سين‌ده يازا بيلمه‌رم. بوننان بئله كي اموال ايمامين ائوينه گئدير، آما او حضرت بو اموالي كاسيبلار آراسيندا بؤلوشدورور و اؤزو بير حصيرله ياشايير و بونا خاطير كي اؤز زيندگانليغين جماعته وابسته ائله‌ميه سامرادا بير مزرعه آليب و هردن بير اوردا ايشله‌ييرلر. (الفصول المهمة، ابن صباغ المالکی، ج ۲، ص ۱۰۷۳) راوي دئيير: گؤردوم ايمام هادي اوردا مشغولدور و آياغيندان تر گلير. عرض ائله‌ديم: «أین الرجال؟» دوستلاريز هارداديلار؟ ايجازه وئرين اونلار ايشله‌سينلر. حضرت بويوردو: يوخ، مندن ياخجيلاري اؤز اللري‌نين ايشي‌اينن ياشاديلار؛ جدّيم رسول‌الله و علی بن ابی‌طالب و آتالاريم. (کافی (ط - الإسلامیة)، ج ۵، ص ۷۵)

و اونلار يوخاري اينسانلارديلار و بوتون دونيا اونلارا عاشيقديلر من بير مودّت سامرادا ايديم. اونلارين اكثريتي سونّي‌دير آما امام هادی و عسکری علیهماالسلاما چوخ علاقه‌لري وار و گاهدان ناخوش اوشاقلارين ضريح كنارينا باغلارديلار و اونلارين عظمتينه اعتيقادلاري واريدي. آللاه بيزيم اوركلريميزي قورآن و ويلايت ايشيغي‌اينن ايشيقلاندير و اهل بيت دوشمنلرين شرّيني اهل بيت اؤلكه‌سيندن اوزاق ساخلا و اينسانليق حقيقتين الدن وئرميش اينسانلاري و جهالتي آلانلاري دونيا و  آخيرتده عمل‌لري‌نين جزاسينا يئتير.


نوشته شده در   شنبه 6 خرداد 1391  توسط   مدیر پرتال    تعداد بازدید  73
PDF چاپ چاپ بازگشت
نظرات شما :
Refresh
SecurityCode