شیعه‌لرین ایکینجی امامی، امام حسن بن علی (ع) حضرت علی‌نین (ع)
شهادتیندن سونرا هجرتین دؤدونجو ایلینده خلافته چاتدی. او حضرتین قیسا مدتلی خلافت
دؤره‌سی آتاسی‌نین خلافت دؤره‌سی کیمی چوخلو
چتینلیقلارینان توأم اولدو.1
امام حسنین (ع) خلافت زمانی، جاسوسلارین و منافقلرین بول اولدوغو زمان ایدی.
بئله‌نچی شرایطه باخمایاراق امام حسن (ع) معویه اینن جنگه تصمیم
تودو و بو مسأله‌نی کوفه مسجدینده جماعته اعلام ائله‌دی. آما کوفه
اهلی جنگه گئتماقدا سوستلوق ائله‌دیلر و فقط عدی بن حاتم آدلی بیر قوجا آیاغا قالخیب کوفه‌لیلر دانلاییب
امام حسندن (ع) اطاعت اولاراق نخیله‌یه یولا دوشدو و بیر عده ده اونون
دالیسیجان یولا دوشدولر.2
امام جماعتی معاویه علیهینه جنگه چاغیراندان سونرا، کوفه‌ده و بصره‌ده معویه‌نین آداملاری
اولدوغونو بیلدی و ایکیسینی تاپاندان سونرا معویه‌یه بئله یازدی:
«دئیه‌سن جنگ
آختاریسان، گؤزله کی تئزلیقدا اونو گؤررسن . . .» 3
آما معاویه ظاهرده قوشون ییغیب کوفه‌یه حرکت ائله‌سه‌ده، آیری برنامه‌سی واریدی. اونون
قصدی امام حسنی (ع) ترور ائله‌ماغیدی. بو منظورا عمرو بن حریث و اشعث بن قیس و حجر بن الحارث
و شبث ربعى‌نی هر بیرینی تک تک بو ایشه مأمور ائله‌دی.
تروریستلرین بیری امامی نماز اوستو اوخ اینان هدف توتدو، آما امامین پالتاری‌نین آلتیندا کی
زره، اوخا مانع اولدو. 4
معاویه‌نین آیری برناه‌لری‌ده واریدی. او
پول و وعده‌لرینن امامین قوشونونا نفوذ ائله‌ماق ایسته‌ییردی.
امامین کؤمکلری معاویه‌نین غالب اولماسیندا یوخاری نقشلری واریدی. اونلارین لاپ
تأثیرلیسی عبیدالله بن عباس ایدی کی اما اونا اینانیب قوشون فرماندهلیغینی اونا
تاپیشیرمیشدی.
عبیدالله بن عباس معاویه‌نین وعده‌لری قاباغیندا دایانماییب گئجه اینن 8 مین نفر
قوشونلا بیرلیقدا معاویه اوردوسونا قوشولدو. 5 بو بیر حالدا ایدی کی حضرت علی (ع) زمانی معاویه‌نین آدامی اونون
ایکی بالاجا اوشاغی‌نین مکه‌ده باشینی کسمیشدی.6
سحر واختی نمازا قالخاندا امام (ع) عبیدالله بن عباسین یوخلوغونو گؤرنده اونون
یئرینه قیس بن سعد بن عباده انصارینی فرماندهلیغا سئچدی. معاویه اونو دا یولدان
چیخارتماغا دا بو ایشی باشارمادی. آما قوشون ایچینده شایعه‌لر سالماغینان
اونلارین چاشباش قویدو.7
عبیدالله ابن عباس و آیری فرماندهلرین اوز چئویرمه‌سی قوشونون
وضعیتینی پریشان ائله‌میشدی. امام مدایندن قوشون یغماغا گئتسه ده بو ایشه موفق
اولمادی کی هئچ بلکه قوشونون بیر عده‌سی شورش ائدیب او حضرتین خیمه‌سینه یوگوردولر و
حتی او حضرتین سجاده‌سینی‌ده یاغمالادیلار. عبدالرحمن ازدى او حضرتین رداسینی
چیگنیندن چکیب آلدی. حضرت رداسیز، آتا مینیب ساباطا طرف یوللاندی.
ساباطین مظلم آدلی قارانلیق یئرینه یئتیشنده جراح بن سنان آدیندا بیر خائن
امامین آتی‌نین جیلوونو توتوب دئدی: «حسن، سن‌ده آتان کیمی
کافر اولدون.» و زهرلی خنجرینی امامین بودونا ووردو. خنجر سوموگه قدر کسدی.8
نهایتده شرایط امام حسنی (ع) صلحه مجبور ائله‌دی. امام حسن (ع)
چوخ مقاومت ائله‌دی آما کؤمکلری‌نین داغیلماسی نتیجه‌سینده صلحه بویون
وئردی.9
امام حسن (ع) معاویه اینن صلح ائلیه‌ندن سونرا کوفه حکومتینی بوشلاییب
مدینه‌یه
گئتدی. اوننان بئله معاویه او حضرتدن ال چکمه‌دی و نهایتده او
حضرتی خانیملاری‌نین بیرینی توولاییب حضرته زهر ایچدیردی و او حضرت صفرین
28-ده شهادته چاتدی.10
منبعلر:
[1] - محمد بن نعمان شیخ مفید، الارشاد
فى معرفه حجج الله على العباد، سیدهاشم رسولى محلاتى، تهران، علمیه اسلامى، ج2، ص
5
[2] -ابى الفرج اصفهانى، مقاتل الطالبیین،
کاظم المظفر،قم، دارالکتاب، ایکینجی چاپ، ص 39
[3] - شیخ مفید، همان
[4] - مجلس، محمد باقر؛ بحارالانوار بیروت
، الوفا، ایکینجی چاپ 1403 ،ج44 ،ص33
[5] - همان ،ص51 و یعقوبى، احمدبن ابى
یعقوب؛ تاریخ یعقوبى، محمد ابراهیم آیتى، تهران، علمى فرهنگى نشریاتی، سکیزینجی چاپ
، 1378، ج2، ص141
[6] - یعقوبى، همان، ج2، ص107
[7] - ابوالفداء اسماعیل بن عمره بن کثیردمشقى،
البدایه والنهایه، بیروت، دارالفکر، 1407، ج8، ص15
[8] - شیخ مفید، همان، ص8 و ابوجعفر محمد
بن جریر طبرى، تاریخ الامم و الملوک، محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالثراث1378،
ج5 ص195
[9] - طبرى ، همان
[10] -شیخ مفید، همان، ص12