مدرن دنیانین جریانلاری
اینن منطبق اولان دینی تعلیماتدان تازا آنلاییشلار، معاصرلیغینان مباین دئییل‌لر.
بعضی مدرنیزاسیون فکر صاحبلری‌نین اینانجینا گؤره معاصیرلیق سکولاریزمینن ال-اله‌دیلر
و برابر اولماغا محکومدولار بیر حالدا کی بعضی جامعه‌لرده بئله اولمور.
معاصرلیق اون سککیزینجی
عصردن باب اولان بیر اصطلاحدیر و اوندان نظرده توتولان تجربی علمی تأیید دامغاسی
وورولان باخیشلارا اوز گتیرماقدیر کی حقیقتده عقل و منطق اینن مستقیم رابطه‌ده‌دیر.
اونون اساس دَیَرلری مادّی باخیشلارینان تطبیق یئیه بیلن علمی باخیشلارا دایانیر.
سکولاریزم غیر سماوی یول‌لارین
دالیسیجا اولدوغو اوچون بو جهتدن معاصرلیغینان داها مطابق گؤرونور آما اونونلا
تماماً وحدت تشکیل وئرمیر. اولا بیلر معاصرلیقدا معنوی و دینی باخیشلاردان عمله
گلن نظریه‌لر اولسون کی سکولاریزم اونلارینان موافق اولماسین. بو مقامی‌دا نظره
آلماق لازمدیر کی هر عصرین اؤز معاصر نظرلری وار و زمان کئچدیقجا اونلار سنّته
چئوریلیر و سکولاریزم دایره‌سیندن خارج اولور.
تاریخ بویو هر عصرین دینی
دوشونجه‌لری او عصرین دین عالملری و خادملری دوشونجه‌سی تأثیرینده اولوب. بو
جهتدن معاصرلیق هر عصرده مترقّی دینی باخیشلاردان فایدالانیب و بونلار بیر-بیری لرینن
ضدیّت تشکیل ائله‌میر.