روانشناسلارین چوخو انسانلارین 5 شخصیته صاحب اولدوقلارینا اینانیر. بو بئش شخصیت بونلاردان عبارتدیر: ائشیگه دؤنوکلوق ، گئچیملیلیق ، وجدانلی‌لیق و دوزلوق ، دَیمه‌دوشَرلیک ، تجربه‌یه آچیق اولماق . شخصیتی صفتلرین نظریه وئرنلری چوخداندیر انسانلارین بوتون شخیتلرینی دقیق صورتده مشخص ائله‌سینلر. بو چالیشمالارین نتیجه‌لریندن گوردون آلپرتین 4000 شخصیتی صفتیندن ریموند کاتلین 16 شخصیتیندن و هانس ایسنکین اوچ شخصیتی عالینه اشاره ائله‌ماق اولار.
محقق‌لره گؤره کاتلین نظریه‌سی حددن آرتیق بوروشوق و ایسنکین نظریه‌سی‌نین ساحه‌سی چوخ کیچیک گلدی. نتیجه‌ده شخصیتین بئش بؤیوک عاملی فورم تاپدی. بو یازیدا بو بئش شخصیتی توضیح وئره‌جییوق.
1. ائشیگه دؤنوکلوق و یا همان برونگرایی
بو شخصیت تحریک اولان، اجتماعی، چوخ دانیشان و یوخاری جسارته و گوجه صاحب اولماغینان تانینار.
دؤنوک شخصیته صاحب اولانلار، اجتماعی اولارلار و جمعده اولماقدان لذت آپارارلار. اونلارین ترسینه ایچه دؤنوک انسانلار آز دانیشارلار و جمعدن قاچارلار.
ائشیگه دؤنوک شخصیتلی انسانلارین بو خصوصیتلری اولار:
دقت مرکزینده اولماقدان لذت آپارارلار
تازا انسانلاری تانیماقدان لذت آپارارلار
سؤزه باشلاماغا علاقه‌لری اولار
دوست تانیشلاری چوخ اولار
دوست تاپماقدا چوخ مهارتلیدیرلر
جمعده اولماقدان لذت آپارارلار
دانیشماقدان قاباق دوشونمزلر
ایچه دؤنوک انسانلارین خصوصیتلری:
تکلیغا علاقه‌لری وار
چوخ معاشرت اونلاری یورار
سؤزه باشلماق اونلارا چتین اولار
دانیشمادان اوّل دوشونرلر
دقت مرکزینده اولماقدان زهله‌لری گئدر
2. گئچیملیلیق
بو تیپ شخصیتین بو خصوصیتلری اولار: آیریلارین اعتمادینی قازانا بیلرلر، انسان سئور اولارلار، اورک بیرلیق، مهربانلیق و آیری مثبت اجتماعی صفتلره صاحبدیلر. گئچملیلیغیی یوخاری اولان انسانلارین همکارلیغا میل‌لری چوخ اولار و ترسینه گئچیملیلیغی آز اولانلارین رقابته و حتی جیغاللیغا بازلیقلاری اولار.
گئچیملیلیغی یوخاری اولانلارین خصوصیتلری:
آیریلارینان معاشرته علاقه‌لری اولار
آیریلارینا اهمیت وئررلر
آیریلارینان اورک بیر اولارلار
آیریلارینی سئویندیرماقدان و اونلارا کؤمک ائله‌ماقدان لذت آپارارلار
گئچیملیلیغی آشاغی اولانلارین خصوصیتلری:
آیریلارینان ارتباط قورماغا ائله‌ده علاقه‌لی دئییل‌لر
آیریلارین احساساتینا اهمیت وئرمزلر
آیریلارین مشکل‌لرینه ائله‌ده اهمیت وئرمزلر
آیریلارینا توهین و یا اونلاری تحقیر ائلرلر
3. وجدانلی و یا دوز انسانلار
وجدنلی و یا دوز انسانلار چوخ ملاحظه ائله‌ین انسانلاردیلار. آنی احساسلارینی چوخ گؤزل کنترل ائلرلر. حرکتلری هدفلی اولار. بئله انسانلار منظم اولورلار و جزئیاتا دقت ائلرلر.
چوخ وجدانلی انسانلارین خصوصیتلری:
حاضرلانماغا زمان آییرارلار
مهم وظیفه‌لرینی سرعت اینن قورتارارلار
جزئیاتا دقت یئتیررلر
ویژگی‌های کسانی که بسیار وظیفه‌شناس هستند:
حسابلانمیش و مشخص برنامه‌یه صاحب اولماقدان لذت آپارارلار
وجدانلی‌لیقلاری آشاغی اولانلارین خصوصیتلری:
سازمان و برنامه تؤکماقدان زهله‌لری گئدر
شلخته اولارلار و وسایل‌لریندن موغایات اولمازلار
یاخجی امانتدار دئییل‌لر و وسایلی مرتب ائله‌ماقدا مهارتلری یوخدور
مهم وظیفه‌لرینی سونرایا ساخلارلار
ایشرینی یاریمچیلیق ساخلارلار
4. دَیمه دوشرلیق
دَیمه دوشرلیق غم و ثبات‌سیزلیغینان یولداش اولار. دَیمه دوشر انسانلار تئز تئز اضطراب، غم و ناراحتلیغی تجربه ائلرلر. دَیمه دوشرلیقلاری آز اولانلارین ثباتلاری و عاطفی لحاظدان انعطافلاری چوخ اولار.
شدّتلی دیمه دوشر اولانلارین خصوصیتلری:
استرسلری چوخ اولار
هر شئیدن نگران اولارلار
چوخ تئز ناراحت اولوب مضطرب اولارلار
اخلاقلاری چوخ تئز دَییشر
همیشه نگراندیلار
دَیمه دوشر اولمایانلارین خصوصیتلری:
عاطفی جهتدن ثباتلاری اولار
استرسین قاباغیندا دایانا بیلرلر
چوخ آز ناراحت و یا افسرده اولارلار
نگرانچیلیقلاری حددن آرتیق اولماز
آرامدیلار
5. تجربه‌یه آچیقلیلیق
بئله انسانلاری تخیّل گوجو آرتیق اولار و شخصیت تیپینه مالک اولانلارین علاقه ساحه‌لری آیریلارینا گؤره گئنیش اولار. بو انسانلاری معمولاً ماجراچی و خلاق انسانلار اولارلار. ترسینه بو خصوصیتلری آز اولانلار داها سنتی اولورلار و انتزاعی دوشونجه مقابلینده مقاومت ائلرلر.
تجربه‌یه آچیق انسانلارین خصوصیتلری:
خلاقیتلی اولارلار
همیشه تازا زادلاری تجربه ائله‌ماغا حاضردیلر
تازا چالشلاری تجربه ائلرلر
انتزاعی مسأله‌لر باره‌سینده دوشونماغی سئورلر
تجربه‌یه باغلی انسانلاری خصوصیتلری:
دَییشماقدان زهله‌لری گئدر
تازا زادلاردان لذّت آپارمازلار
تازا ایده‌لرین قاباغیندا دایانارلار
تخیّل گوجلری ضعیف اولار
انتزاعی و یا نظری مفهوملاردان زهله‌لری گئدر
بو شخصیت تیپلرین بین المللی اولماسی باره‌ده بیر تحقیق اولوب و 50 مختلف فرهنگ بررسلیق اولوب و نتیجه‌ده آشکار اولوب کی بو بئش شخصیتی زاویه دنیانین بوتون انسانلارینا صادق اولور، هر ملت اولموش اولسالار بئله.
آخر سؤز
بو زاویه‌لر شخصیتین گئنیش حوزه‌لرینی تبیین ائلیر. تحقیقلره گؤره انسانلارین چوخو بو زاویه‌لری قاریشیق شکلده اؤزلرینده داشییرلار. انسانین شخصیتی چوخ بوروشوقدور و واقعی انسانلار کاغذ اوستونده بؤلوشدوردوغوموز کیمی راحت بؤلونمزلر.