گونده‌لیق یوللادیغیز ایمیل‌لر، قویدوغوز قرارلار، دانیشدیغیز تلفونلار، جماعت اینن دانیشیق و بحثسیز سیزین اجتماعی ارتباطیزی تشکیل ائلیر. بعضیلریمیزین گونو باشا باش ارتباطینان کئچیر. و بو ارتباطلارین نئجه‌لیغی یاشاییشمیزا چوخ تأثیر قویور.

اجتماعی رابطه‌نین بو قدر اهمیتینه گؤره بو ارتباطلارین کیفیتی و نئجه‌لیغینا آرتیق دقّت یئتیرمه‌لی‌یوق. بو یازیدا دوزگون و یاخشی رابطه‌نین نئجه‌لیغی باره‌ده 7 یول تقدیم اولونور. بو یئددی قایدا، انگلیس دیلینده هره‌سی اوّلی C  ایله باشلایان بیر کلمه اینن نشان وئریلیب. اونا گؤره بو یئددی قایدایا «یئددی C» آدی وئریریک:

یاخشی بیر دانیشیق و ارتباط بو «یئددی C»یه احتیاجی وار:

(Clear) دوم دورو و ساده‌

 (Concise) قیسا و خلاصه

(Concrete) آیدین

(Correct) دوزگون

(Coherent) ییغجام

(Complete) بوتون و کامل

(Courteous) اردملی و ادبلی

بو یئددی یولون هر بیرینی واقعی مثال‌لارینان توضیح وئریروق:

(Clear) دوم دورو و ساده‌:

بیری اینن دانیشاندا منظوروزو دوم دورو و ساده شکلده دئیین. سؤزو بوروشدورمایین نه‌یی دئماق ایسته‌دیغیزی ساده دئیین. اوندان نه ایسته‌دغیزی شفاف دئیه بیلمه‌سز او دا سیزه جواب وئرماقدا تردید ائلیه‌جاق.

دانیشغین ساده اولماسی اوچون هر جمله‌ده‌کی ایستک و ایده‌لریزی آزالدین. یعنی سؤزو و مطلبی مقابل طرفه تحویل وئردیغیزدان مطمئن اولون. انسانلار سیزین دانیشیغیزی بیلماق اوچون لغتنامه‌یه‌ مراجعه ائله‌مه‌مه‌لیدلر.

پیس ارتباطین مثالی؛ علی حسنه بیر ایمیل گؤندریب:

«سلام حسن! سیزین اداره‌زده ایشله‌ین جواد باره‌سینده سنه بیر سؤزلر دئمه‌لی‌یم؛ دقّتین اولسون بو جواد یاخجی اوغلاندی، اصلاً او بیر سرمایه‌دی. سنی گؤرنده اونون باره‌سینده داها آرتیق دایشماغی چوخ ایستیرم».

بو ایمیلین نه دئدیغی بللی دئییل. او اداره‌ده نئچه جوادین ایشله‌دیغی و اونون هانسی جوادی قصد ائله‌دیغی بللی دئییل. بیرده بللی دئییل علی جوادی نییه تعریفلیر. حسنین حقّی وار جواب یازیب اونون نییه بو قدر تعریفلندیغینی سوروشسون.

نهایتده بللی دئییل علی‌نین جوادی تبلیغ ائله‌ماقدان منظورو نه ایدی.

یاخجی ارتباط: علی حسنه بیر ایمیل گؤندریب:

«سلام حسن! سیزین اداره‌ده ایشله‌ین جواد حسنی باره‌سینده سنینله دانیشماق ایستیرم. او یاخجی ایشله‌یندی چونکی خبریم وار نئچه IT پروژه‌سینی آز زماندا باشا چاتدیریب.

بیز گلن آیداکی پروژه‌لریمیزده اونون کؤمگی و تخصصوندن استفاده ائلیه بیلروق. بو ایشه امکانیمیز وار؟

یاخیندا سنینله بو باره‌ده دانیشساق سئوینرم».

(Concise) قیسا و خلاصه:

بیر سؤزو خلاصه دئماق، داها آز انرژی و داها آز واختدا مطلبی یئتیرماق معناسنیدادیر. منظوروزو اوچ جمله‌ده دئماق امکانی اولان یئرده ائشیدنین گناهی نه‌دیر اونو آلتی جمله‌ده ائشیتسین؟ داها خلاصه دانیشماق اوچون آشاغیداکی نکته‌لره دقّت ائدین:

دانیشیغیزدا آرتیق کلمه‌لری حذف ائله‌یین. دانیشیغیزدان «فرضی مثال»، «باخ بیر»، «ایستیرم دئیم» و «واختینی آلیرام» کیمی سؤزلری حذف ائله‌یین.

مقابل طرفیز آییق آدام اولسا منظوروزو بیر دفعه دئیین لازم دئییل اونو نئچه دفعه مختلف شکلده بیان ائلیه‌سیز.

پیس ارتباطین مثالی:

«سلام حسن! بیر مسأله باره‌سینده سن اینن دانیشماق اوچون واختینی آلیرام. او دا کئچن هفته گزماقدا اولاندا ذهنیمه گلن الکترونیک نامه یولو اینن ویزیتورلوق کمپینی یولا ‌سالماقدیر. من دوغرودان بونا اینانیرام کی بیزیم هدف بازاریمیز، آیدین و بللی شکلده، اؤز قبالیندا بیزیم سعلریمیزی گؤرماق ایستیر. من مطمئنم بیزیم شرکت طرفیندن گؤرولن بو ایش مثبت تأثیرلر قویا بیلر و بو ایش مشتریلرین ذهنینده هر سعی‌دن آرتیق نفوذ ائلیه بیلر. مثلاً دئمه‌لی‌یم کی شرکتی ثابتلشدیرماق باره‌سینده دانیشساق، یوللاری‌نین بیری محلی مدرسه‌لر طریقی اینن خیریه مؤسسه‌لره کؤمکلیق ائله‌ماقدیر. بو جور کی بیز اونلارین دقّتینی جلب ائله‌ماق ایسته‌دیغیمیز جماعت، بو طریق اینن بیزیم سسیمیزی ائشیده‌جاقلار.

سن بو باره‌ده نه دوشونورسن؟»

گؤردوغوز کیمی بو ایمیل چوخ اوزون و تکرارلیدیر. اونون چوخ جمله‌لرینی حذف ائله‌ماق اولار.

یاخجی ارتباطا مثال:

«سلام حسن! سنین نظرینی ایمیل یولو اینن ویزیتورلوق ائله‌ماق باره‌ده بیلماق ایستیرم. بو یول، بیزیم شرکتین سطحینی قووزاماغا کؤمک ائلر مخصوصاً محلی مدرسه‌لری طریقی اینن خیریه مؤسسه‌لره کؤمکلیق ائله‌ماغینان. بو ایشین مثبت تأثیرلری اولا بیلیب ذهنلرده داها اوزون زماندا قالا بیلر.

ایندی قالیب سنین نظرینه»

(Concrete) آیدین:

دئدیغیز سؤز آیدین اولسا، قولاق آسانلار سیزن نه دئماق ایسته‌دیغیزی بیلرلر. سؤزده آیدینلیق، فقط بیر نقطه‌یه متمرکز اولان لیزر اشعه‌سی کیمیدیر.

پیس ارتباطین مثالی: علی کیف تبلیغاتی اوچون بئله تبلیغات وئریب:

«بو ناهار کیفلری اینن سیزین بیر داها واخت مشکلوز قالمایاجاق !»

بو تبلیغات آیدین دئییل و محصول باره‌ده هئچ اطلاعات وئرمیر. احساساتدان بوش و آلانلاردا انگیزه یاراتمیر.

یاخجی ارتباطین مثالی: کیف تبلیغاتی بئله یازیلیب:

داها اوشاقلاریزا غذا حاضرلاماغا آرتیق واخت قویماق لازم دئییل. اوشاقلارین غذاسینی بو کیفلری قویون ایستی و یا سرین نئجه قویموسوز ائله‌ده قالاجاق.

 

(Correct) دوزگون:

ایشلتدیغیز کلمه‌لرین دوز اولسا، مخاطب جذب اولار. باشارمادیغیز تکنیکی و تخصصی کلمه‌لری ایشلتمه‌یین. سؤزلری اشتباه یازماق و یا دئماق بؤیوک فاجعه ساییلیر.

پیس ارتباطین مثالی:

«سیزین ذهنیزده‌کی آرزولاری حدیث ووروب اونلارا اساساً برنامه‌ قورموشوق. پول‌لاریزی بیزیم بانکا تاپیشیرین».

بو تبلیغی یازان، «حدس» سؤزو یئرینه «حدیث» سؤزونو یازیب کی اوخویانلارین اعتبارینی قازانا بیلمز.

 

(Coherent) ییغجام:

دانیشیغیز ییغجام و منسجم اولسا منطقلی‌ده اولار. اونون بوتون اجزاسی بیر بیرینه و اصلی موضوعا مربوطدور. دانیشیق لحنی موضوعنون ییغجاملیغیندا دا چوخ تأثیری وار.

 

(Complete) بوتون و کامل:

بوتون دانیشقدا سیزین مخاطبیز لازم اولان سؤزلری آرتیق اسکیک اولمادان تحویل آلار. اونا ناقص اطلاعات چاتماز و او سیزین سؤزلریزه فکرلشیب جواب اوچون تصمیم توتا بیلر.

مخاطبیزدن بیر ایشین گؤرماغینی ایسته‌سز، بو سؤزو اونا کامل انتقال وئرین کی او دا نه ائده‌جاغینی بیلسین. مثلاً آدلاری، آدرسلری، تاریخلری و یئرلرین هامیسینی کامل صورتده انتقال وئرین کی او گیج قالماسین.

پیس ارتباط اوچون مثال:

«سلام دوستلار! ایندیدن صاباحین قرارینی یادیزا سالیرام!»

بو پیامدا هانسی قرار و هاردا اولدوغو بللی اولماییب.

یاخجی ارتباطین مثالی:

«سلام دوستلار! سیزه صاباحین قرارینی خاطرلادیرام. صاباح سحر ساعت آلتی‌دا عینالی داغی‌نین اتگینده اولمالی‌یوق. لطفاً گلیب گله‌میه‌جاغیزی اعلام ائدین».

 

(Courteous) اردملی و ادبلی:

ادبلی ارتباط، دوستیانا رابطه‌دیر. عین حالدا صادقانه‌دیر. ادبلی ارتباطدا جمله‌لرین ایچینده گیزلی توهین و یا گوشه کنایه یوخدور.

پیس ارتباطین مثالی:

«سلام علی! هفته‌لیق جلسه‌لریمیزده دانیشانین فقط سیز اولدوغوندا خوشوموز گلمه‌ماغی بیلمه‌لیسیز. بیزیم‌ده چوخلو پروژه و نظرلریمیز وار کی اونلار باره‌ده دانیشماق ایستیروق. بیزیم‌ اختیاریمیزدا کفایت قدر واخت قویماغا اطمینانین اولسا، جلسه‌یه گلک».

گؤردوغوز کیمی بو ایمیلدن چوخ بیر دعوا پیامینا اوخشور. اوندا ادب رعایت اولمامیشدی و احساساتی‌دا یاخجی دئییلدی.

یاخجی رابطه‌دن مثال:

« سلام علی! کئچن هفته سیزینن اولان جلسه‌میزده سیزین گروه اؤز طرحلری و برنامه‌لری باره‌ده یاخجی سؤزلر دئدی. سندن خواهش ائلیرم بو هفته‌ ده بیزیم گروها دا اؤز برنامه‌لری و طرحلرینی ارائه وئرماغا اجازه وئریله.