شخصی و ایجتیماعی یاشاییشدا نظملی اولان اینسانین دوشونجه‌لری مخصوص حالدا طبقه‌لی اولار بونا گؤره‌ده موفقیّت پیلّه‌لرینی راحاتلیغینان یوخاری گئدیب روحی فیشاردان آماندا اولوب فرحلی اولار. بوتون وارلیغین اساسی نظم اوستونده‌دیر و اوندا هر بیر شئیین اؤزونه مخصوص یئری و نقشی وار. گؤیده‌کی جیرملرین حرکتی، فصللرین اینتیظاملی دولانماسی، گئجه گوندوز، اینسان بدنی‌نین اورگانلاری‌نین ایشی و حرکتی هامیسی نظمین اهمیّتینی گؤرسدیر. خیلقتده نظمی یارادان آللاه اونو اینسانین فردی و ایجتیماعی یاشاییشیندا دا سئویر.
ایجتیماعی اولماق و جامیعه طرفیندن قبول اولمانین بیر یولو جامیعه‌ده‌کی نظمی و قایدالاری رعایت ائله‌ماقدیر. قایدالار فردلرین رفتارینی کونترول ائلر و هدفلی و موفق یاشاییشا سبب اولار. قورآن کریم قمر سوره‌سی‌نین 49-جو آیه‌سینده بویورور: بیز هر شئیی اندازه‌سی قدر یاراتمیشوق.
آما اساس مسأله بو اینتیظامین نئجه اولماسیندادیر و اونون اؤرگشماغی‌نین نئجه‌لیغیندادیر.بو سوآلین جوابینا موختلیف نظرلر وار. چونکی بو موضوع تمامیله بیر میلّتین کئچمیشینه و فرهنگینه باغلیدیر.
اینضیباطدان مقصد اینسانین جامیعه‌ده‌کی قایدالارا تطبیق یئیه بیلمه‌سیدیر بیر طرزده کی فردلر اؤز رفتارلارینی یاشادیقلاری جامیعه‌نین ایستکلری و طلبلرینن تطبیق وئردیرسینلر.قایدالارین رعایتی نه فقط عادتلرین رعایتی باخیمدان اهمیّتلیدیر بلکه اینسانین شاد و ساکیت یاشاماسیندا دا اهمیّتی وار. اینتظام، اینسان یاشاییشیندا شادلیغین اساسلاریندان بیریدیر.
ایسلامین کرامتلی بؤیوکلری، اینتظامی اینسان یاشاییشی‌نین موهوم مسأله‌لریندن بیری ساییبلار. ائله کی مولا علی(ع) ایمام حسن (ع) و حسینه (ع) وصیتینده بئله بویورور: سیز و بوتون اوشاقلاریم و بو نامه‌نین یئتیشدیگی هر کسه آللاهدان قورخماغی و ایشلرده نظمی رعایت ائله‌ماغی وصیّت ائلیرم. (نهج البلاغه، خوطبه157، نامه 47)
اینتیظام مقصده چاتماغا بیزیم چکدیگیمیز زحمتی آزالدار آما اینتظامسیزلیق چوخ واختلار عصبلشماق، ایسترس و حتّا مغلوبیته‌ده گتیریب چیخارار.
اینتیظامسیزلیق آیری موشکوللر ده یارادار کی خولاصه اولاراق اونلارا ایشاره ائلیروق:
- اینسانین ایجتیماعی شخصیّتین پوزار
- آیریلارین حقّینی آیاقلاماغا سبب اولار
- اینسانین مادی سرمایالار و عؤمرونو هدر وئرر
- یاشاییش و ایش مسأله‌لرینی بیر-بیرینه وورار
یاشاییشیندا مونظّم اولان شخص، گئیینیش، بزک، کلمه‌لردن ایستیفاده ائله‌ماقدا و جومله‌لرین تنظیمینده، عهده وفا ائله‌ماقدا، ایش و یاشاییش یئرینی بزه‌ماقدا آیریلار اوچون اولگو اولار. نتیجه‌ده اونلارین محبتی و موراجیعه‌سینه توش گلر و بئله‌لیغینان فردین شادلیغی اؤز یاشاییشیندا چوخالار.