یالانچی چوبانینان پینوکیونون آدی پیسه چیخیب! نییه؟ چونکی انسانلاریمیزین چوخو گونده دفعه‌لرینن یالان دانیشیرلار. انسانلاریمیز هئچ اولماسا گونده بیر ایکی یالان دانیشیرلار. حتی سیز بو مطلبی اوخویان عزیز اولا بیلر گونده بیر ایکی نارین - نورون یالان دانیشاسیز.
کالیفورنیا دانشگاهی‌نین محققلری 253 مطالعه و تحقیقدن سونرا، بیزه دئییلن یالانلارین یوزده 53-ونو بیلماق احتمالی اولدوغونو اورتایا چیخاردیبلار. یعنی تقریباً اللی-اللی احتمال! بو یلان یاغیشی‌نین آلتیندا یالانچیلارینان نئجه رفتار ائتمک چوخ مهمدور. حرفه‌ای مفتش‌لر و قاضیلار کیمی انسانلارین‌دا فقط یوزده 60 یالانلاری سئچه‌بیلماق احتمالی یالانین قورخولو طرفیدیر. بو مسأله‌ده هئچ قطعیت یوخدور.
یالانچیلارینان نئجه رفتار ائتمک باره‌ده نئچه یول وار کی هر بیری مختلف موقعیتلرده ال وئریشلی اولور. آشکار یالانلاری چوخلاری چوخ راحت تشخیص وئره بیلر. بو زمانلار مکالمه‌نین کنترلی چوخ راحت اولار. آما بعضاً یالانلار راحتلیقلار تشخیص وئریلمیه‌جاق قدر بوروشوق اولورلار. بو زمانلار بدبینلیق کؤمگه کلر و انسانی یالانی اینانماقدان ساخلار. دوزدو بدبینلیق اؤز اؤزلوغوندا یاخشی بیر شئی دئییل آما واقع بینلیغینان ترکیب اولونان زمان انسانا کؤمک اولار.
ائشیتدیغیمیز یالان اولدوغونو دوشوندوغوموز زمان نه ائتمه‌لی‌ییک؟ یالانچیلارینان نئجه رفتار ائتمگی هاردان اؤیرنک؟ یالانچی‌نین اوزونه دوراق و اوندان داها یالان دانیشماماسینی ایسته‌یک؟ و یا اونا اهمیت وئرمه‌یک و دئدیغی یالانین یانیندان چوخ راحت کئچک؟ نیچه بو باره‌ده بئله دئییر: «یالان دئدیغینا گؤره ناراحت دئییلم، آ»ا بیر داها سنه اینانامیاجاغیما گؤره اوزگونم».
1. اویونون قایدالارینی بیلک
بعضاً یالانی آشکار ائتمک و کناریندان سس‌سیز کئچمه‌مگین داها پیس عواقبی اولار. بیری‌نین یالان دانیشدیغینی آنلادیغیز زمان لازم دئییل فوراً عکس العمل نشان ووئره‌سیز. واقع اولدوغوز موقعیتی اؤلچ -بیلچ ائدین. طرف نییه یالان دانیشیر؟ حقیقتی اورتایا چیخارتماق نه‌یین باهاسینا باشا گلر؟ بعضاً یاخشی اولار یالانین کناریندان سس‌سیزجه‌سینه واز کئچه‌سیز.
2. شوخلوق ائله‌یین
بعضی یالانچیلارین یالانی نه اینکی اینانمالی دئییل بلکه گولمه‌لی اولور. بو یالانلار 8 آغاجلیقدان‌دا آنلاشیلار. بو آنلاردا سؤزو شوخلوغا چکین و مثلاً بئله دئیین: «باخ گؤر بورنون اوزانمادی؟» و یا آیری شوخلوق کی یالان دانیشانی‌دا شوخلوق ائله‌ماغا ترغیب ائله‌یه و دانیشدیغی یالانین شوخلوق اولدوغونو اعتراف ائله‌ماق مجبوریتینده قالا. بو رفتار سیزی داها آرتیق یالانلاردان آماندا ساخلار و طرفین‌ده آبریسینی ساخلار.
3. اؤزوزو او یولا وورون
اؤزوزو او یولا وورون و موضوعدان تماماً خبرسیز کیمی داورانین و هرطرفلی جزئیاتدان سؤال‌لار سوروشون. جزئیاتین آیدینلاشماسی یالانین قاباغینی آلار.
4. یالانچی اینن دانیشین
سیزین‌ده هر دن بیر یالان دانیشیدیغیز نظرده آلاراق اونون آبریسینی ساخلاماق اوچون خلوتده مدرک و دلیل اینن اونون یالان دانیشدیغی سؤزون یالان اولدوغونو تشریح ائله‌یین. اونون آبریسینی آپارمایین. آما اونونلا دانیشاندا حتماً دلیل و مدرکیز اولسون یوخسا هر زادی سیزین بوینوزا سالیب حقیقتی یئنه‌ده گیزله‌در.
5. اؤزوزدن موغایات اولون
حقیقتی بیلمک هامیمیزین حقّیدیر. فرق ائله‌مز ائشیتدیغیز یالان آشکار یالان اولسون یوخسا حرفه‌ای و میزی بیر یالان. اؤز حقّیزدن دفاع ائله‌یین آما یالانچی‌نین اووجونو آشماق نیّتینده اولساز حتماً عواقبینی نظرده آلین. مقابل طرفین ظرفیتلرینی نظرده آلین و هر ایکیزین‌ده شأنینه ضرر وورمایان عکس العمل نشان وئرین. ائشیتدیغیز یالانلارین دعوایا سبب اولماسینا اجازه وئرمه‌یین. اؤزوزو اونون یئرینه قویون و یالانین پیس اولدوغونو نظرده آلاراق اونون یالانینا مانع اولون.بعضیلری قورخودان و یا اعتماد بنفسین آزلیغیندان یالان دانیشارلار. آما بعضیلرینه یالان پنیر چؤرک یئرینه‌دیر.
مختلف انسانلارینان مختلف موقعیتلرده نئجه رفتار ائتمک یوخاری مهارت ایستر.